Таемныя здзелкі «Алютэха»
Італійскі востраў Сардынія – улюбёнае месца адпачынку багатых людзей. Цёплае мора, чыстае паветра і маляўнічая прырода. На модным ды стылёвым курорце Порта-Чэрва ў цені кіпарысаў прытаілася раскошная віла – 400-метровы асабняк з 12 пакоямі і басейнам. Па суседстве – вілы расійскіх мільярдэраў, блізкіх да Уладзіміра Пуціна. У іхняй кампаніі сваё месца пад гарачым італійскім сонцам знайшоў і беларускі бізнэсмэн Аляксей Жукаў. Ягоны дом за 11,5 мільёна еўра знаходзіцца ўсяго за кіламетр ад Ізумруднага ўзбярэжжа на Міжземным моры.
Порта-Чэрва. Крыніца: ft.com
![Current_view_by_subject_1](/sites/default/files/2024-03/2_1.jpg)
![Current_view_by_subject_2](/sites/default/files/2024-03/2_2.jpg)
![Current_view_by_subject_3](/sites/default/files/2024-03/2_3.jpg)
![ShareHolders_Dolomite](/sites/default/files/2024-03/2_4.jpg)
![ShareHolders_Fja_Future](/sites/default/files/2024-03/2_5.jpg)
Жукаў – адзін з самых паспяховых бізнэсоўцаў Беларусі, які атрымаў ордэн з рук Аляксандра Лукашэнкі за ўнёсак у развіццё эканомікі. Ён стварыў найбуйнейшы ва Усходняй Еўропе холдынг па выпуску ралетаў, варотаў і алюмініевых профіляў пад брэндам «Алютэх». Пасля пачатку вайны ва Украіне і ўвядзення жорсткіх захадаў супраць Беларусі Жукаў без лішняй агалоскі прадаў увесь свой бізнэс нямецкай групе кампаній Hörmann, паспеўшы засвяціцца ў пастаўках санкцыйных тавараў у Еўропу.
ХІТРЫЯ ТРУКІ
Праз тыдзень пасля поўнамаштабнага ўварвання Расіі ва Украіну Еўрапейскі саюз забараніў увозіць з Беларусі многія важныя для нашай эканомікі тавары. Санкцыі сталі адказам на саўдзел рэжыму Аляксандра Лукашэнкі ў вайне. Холдынг «Алютэх» пазбавіўся магчымасці пастаўляць у краіны ЕС панэлі, вароты і дзверы са сталі. Неўзабаве набыла моц забарона і на імпарт металургічнай прадукцыі з Расіі, але панэлі, вароты і дзверы са сталі не падпалі пад новыя абмежаванні ЕС. То бок, з Беларусі некаторую прадукцыю «Алютэха» ў ЕС вывозіць ужо было нельга, а вось Расію забарона не закранула. І «Алютэх» скарыстаўся гэтым пралазам.
Дзякуючы калегам з расійскага выдання «Вёрстка» мы атрымалі доступ да мытных дадзеных, якія праліваюць святло на схемы па абыходзе санкцый. З чэрвеня па студзень 2022 года расійская кампанія «Алютэх-Сібір» паставіла чэшскай кампаніі Alutech Systems S.R.O. панэлі, дзверы і вароты са сталі, вырабленыя беларускім прадпрыемствам «Алютэх Варотныя Сістэмы». Такія тавары беларускага паходжання не павінны трапляць у ЕС, але дзірка ў санкцыйным заканадаўстве зрабіла гэта магчымым. Агульны статыстычны кошт пастаўленых тавараў – звыш 5 мільёнаў долараў.
На момант магчымага абыходу санкцый «Алютэх-Сібір», «Алютэх Варотныя Сістэмы» і Alutech Systems S.R.O. кантралявалі Аляксей Жукаў і нямецкая група кампаній Hörmann.
Аляксей Жукаў адмовіўся ад каментараў. У групе кампаній Hörmann адказалі:
«Падрабязны пералік пытанняў, які ўтрымліваецца ў вашым запыце, стварае ўражанне, што вы збіраецеся зрабіць або распаўсюдзіць шэраг непраўдзівых і шкодных для рэпутацыі сцвярджэнняў. [...] Мы пакідаем за сабой права выстаўляць любыя юрыдычныя прэтэнзіі...»
У 2022 годзе выручка групы «Алютэх» у Расіі вырасла на 65% – да 370 мільёнаў еўра, чысты прыбытак павялічыўся ў 2,8 разу – да 5,2 мільёна еўра. Паказчыкі беларускіх прадпрыемстваў холдынга таксама ўражвалі. Выручка вырасла на 17% – да 636 мільёнаў еўра, чысты прыбытак павялічыўся на 44% – да 132 мільёнаў еўра.
Нямецкае выданне WirtschaftsWoche пісала пра магчымы абыход санкцый і ў мінулым годзе. Калегі спасылаліся на дакументы, згодна з якімі гаражныя вароты, вырабленыя ў Беларусі ў чэрвені 2023 года, трапілі ў Еўропу праз даччыную кампанію «Алютэх» з Літвы. Да таго часу ЕС забараніў імпартаваць профілі, вароты і дзверы са сталі не толькі з Беларусі, але і з Расіі. Пры гэтым у пачатку гэтага года прадукцыя «Алютэх» спакойна прадавалася на выставе ў Паўднёвай Германіі.
Цяпер Жукаў не мае да «Алютэха» ніякага дачынення, але каб разабрацца ў мудрагелістасцях ягонай кар’еры, адкруцім час назад.
НА БРУДЭРШАФТ
Жукаў пачынаў свой бізнэс у Беларусі ў сярэдзіне 90-х, калі перад прадпрымальнікамі адчынілася шмат магчымасцяў. Спярша ён вазіў гатовыя ралеты з Рыгі і перапрадаваў іх у Мінску. З часам невялікая мантажная кампанія ператварылася ў паўнавартасную вытворчасць алюмініевых профіляў, ралетаў, варотаў і іншай прадукцыі. Першы завод з’явіўся ў свабоднай эканамічнай зоне «Мінск», рэзідэнты якой карыстаюцца шырокімі падатковымі льготамі. Пасля там адкрыліся яшчэ два прадпрыемствы.
![alyumin techno_1](/sites/default/files/2024-03/3_1_0.jpg)
![alyumin techno_2](/sites/default/files/2024-03/3_2_0.jpg)
![alyutech vorotnye systemy_1](/sites/default/files/2024-03/3_4_0.jpg)
![alyutech vorotnye systemy_2](/sites/default/files/2024-03/3_5_0.jpg)
![alyutech incorporated_1](/sites/default/files/2024-03/3_7_0.jpg)
![alyutech incorporated_2](/sites/default/files/2024-03/3_8_0.jpg)
![alyutech torgovy dom_1](/sites/default/files/2024-03/3_10_0.jpg)
![alyutech torgovy dom_2](/sites/default/files/2024-03/3_11_0.jpg)
![alyukoil_1](/sites/default/files/2024-03/3_13_0.jpg)
![alyukoil_2](/sites/default/files/2024-03/3_14_0.jpg)
Кампанія вырасла ў вялікі холдынг пад брэндам «Алютэх», які аб’ядноўваў тры заводы і гандлёвы дом у Беларусі, прадстаўніцтвы ў Расіі і Украіне, а таксама лагістычны цэнтр у Чэхіі. Канцэрн актыўна гандляваў сваёй прадукцыяй не толькі ў краінах СНД, але і ў Еўропе. У партфоліа кампаніі – не толькі ралеты і алюмініевыя профілі, але таксама вароты, вокны і дзверы, сэндвіч-панэлі і аўтаматыка.
![alyuteh_1](/sites/default/files/2024-03/4_1.jpg)
![alyuteh_2](/sites/default/files/2024-03/4_2.jpg)
![alyuteh_k_1](/sites/default/files/2024-03/4_4.jpg)
![alyuteh_k_2](/sites/default/files/2024-03/4_5.jpg)
![alyuteh_gejts_1](/sites/default/files/2024-03/4_6.jpg)
![alyuteh_gejts_2](/sites/default/files/2024-03/4_7.jpg)
![alyuteh_gejts_3](/sites/default/files/2024-03/4_8.jpg)
![ALUTECH Systems s.r.o.](/sites/default/files/2024-03/4_9.jpg)
![elutek_investments_limited_1](/sites/default/files/2024-03/4_10.jpg)
![elutek_investments_limited_2](/sites/default/files/2024-03/4_11.jpg)
Вытворчасць «АлюмінТэхна». Крыніца: alutech-group.com
Калі бізнэс набіраў абароты, у пачатку 2000-х Жукаў заснаваў на Кіпры сетку кампаній, праз якія кантраляваў холдынг «Алютэх». Ціхая падатковая гавань на другім канцы Міжземнага мора прыцягвае выгаднымі стаўкамі і зразумелымі ўмовамі вядзення бізнэсу.
Асноўны актыў Жукава на Кіпры – кампанія FJA Future Limited. Праз яе беларускі бізнэсовец валодае іншымі кіпрскімі фірмамі, сярод якіх да нядаўняга часу была Elutek Investments Limited. Менавіта ёй належаць тры заводы і гандлёвы дом у Беларусі, прадстаўніцтвы ва Украіне і лагістычны цэнтр у Чэхіі, а таксама належалі філіялы ў Расіі.
![ShareHolders_elutek investments limited_2017](/sites/default/files/2024-03/6_1.jpg)
![ShareHolders_farelton management limited](/sites/default/files/2024-03/6_2.jpg)
![ShareHolders_rinburg development limited](/sites/default/files/2024-03/6_3.jpg)
![ShareHolders_fja future limited](/sites/default/files/2024-03/6_4.jpg)
У 2013 годзе Аляксандр Лукашэнка ўзнагародзіў Жукава ордэнам Айчыны III ступені за выпуск высакаякаснай прадукцыі, запатрабаванай не толькі ў Беларусі, але і за мяжой. Цяпер гэтая інфармацыя з сайта «Алютэх» выдаленая.
Аляксандр Лукашэнка ўзнагароджвае Аляксея Жукава. Крыніца: president.gov.by
У 2018 годзе «Алютэх» вырашыў аб’яднаць намаганні з сямейнай групай кампаній Hörmann – найбліжэйшым канкурэнтам з Германіі. Адзін з найбуйных вытворцаў дзвярэй і вокнаў у Еўропе выкупіў 75% акцый у Elutek Investments Limited, 25% засталіся ў Жукава.
![ShareHolders_elutek investments limited_2018](/sites/default/files/2024-03/8.jpg)
«Для нас і для краіны – гэта дадатковы рост экспарту, для Hörmann – зніжэнне сабекошту прадукцыі. Гэта добры эфект сінэргіі», – каментаваў здзелку Аляксей Жукаў.
На той момант «Алютэх» аб’ядноўваў каля 20 кампаній у Беларусі, Расіі, Украіне і Чэхіі. Купля мажарытарнага пакета акцый каштавала Hörmann 109 мільёнаў еўра.
![elutek investments limited_report_2017_1](/sites/default/files/2024-03/2017_page-0027.jpg)
![elutek investments limited_report_2017_2](/sites/default/files/2024-03/2017_page-0028.jpg)
«Алютэх» займае моцную пазіцыю на ўсходнееўрапейскім рынку, што для нас вельмі цікава. Аднак рост на заходнееўрапейскім рынку з’яўляецца таксама мэтай для «Алютэха», і таму мы можам выдатна падтрымаць адзін аднаго», – каментаваў угоду Марцін Хёрман, адказны кіраўнічы партнёр групы кампаній Hörmann.
Марцін Хёрман і Аляксей Жукаў склалі ўгоду. Крыніца: alutech-group.com
САКРЭТНЫ ПРОДАЖ
Пасля завяршэння здзелкі беларускі і нямецкія бізнэсоўцы адкрылі фірмовы салон у Екацярынбургу і вялікі склад пад Мінскам. Але ўсе планы парушыла поўнамаштабнае ўварванне Расіі ва Украіну. Праз два тыдні ў кіпрскай кампаніі FJA Future Limited фармальна мяняецца ўладальнік. Замест грамадзяніна Беларусі Аляксея Жукава ім робіцца грамадзянін Кіпра Аляксей Жукаў. У беларускага бізнэсмэна ёсць кіпрскі пашпарт, які дзейнічае да пачатку ліпеня 2029 года. Змена грамадзянства ўладальніка была вельмі дарэчы – у разгары вайна, Захад уводзіць санкцыі супраць Расіі і Беларусі.
Пакуль «Алютэх» вазіў санкцыйную прадукцыю ў ЕС, холдынг пусціў карані ў акупаваным Крыме.
У канцы чэрвеня 2023 года «Крымская аконная кампанія» пахвалілася новенькім сертыфікатам. Супрацоўнікі севастопальскай фірмы прайшлі навучанне ў «Алютэха». Неўзабаве «Крымская аконная кампанія» дала справаздачу аб працы ў новым цэху завода ігрыстых він «Залатая балка». У вытворчым памяшканні ўсталявалі вітражы і вароты ад «Алютэха». Дарэчы, у 2021 і 2022 гадах «Алютэх-Растоў» пастаўляў беларускую прадукцыю ў непрызнаную Данецкую народную рэспубліку. Агульны статыстычны кошт тавараў – больш як 55 тысяч долараў.
Сертыфікат «Алютэха». Крыніца: instagram.com
У жніўні 2023 года Аляксей Жукаў цалкам развітаўся са справай усяго свайго жыцця. Ён прадаў 25% у кіпрскай кампаніі Elutek Investments Limited, якія ў яго заставаліся, холдынгу Hörmann. Цяпер нямецкія прадпрымальнікі цалкам кантралююць беларускія заводы і ўкраінскія філіялы «Алютэха» праз кампанію Elutek Beteiligungs GmbH.
![ShareHolders_elutek investments limited_2023](/sites/default/files/2024-03/12_1_0.jpg)
![ShareHolders_elutek beteiligungs gmbh](/sites/default/files/2024-03/12_2_0.jpg)
Расійскія актывы групы «Алютэх», у тым ліку новы завод у Новасібірску, перайшлі пад кантроль іншай кіпрскай фірмы з вельмі падобнай назвай – Elutek Investments II Limited. Яе ўладальнікі – Марцін Хёрман і ўсё тая ж нямецкая фірма Elutek Beteiligungs GmbH.
![elutek investments ii limited_1](/sites/default/files/2024-03/13_1.jpg)
![elutek investments ii limited_2](/sites/default/files/2024-03/13_2.jpg)
Жукаў прадаў сваю долю ў холдынгу «Алютэх» на фоне беларускіх контрсанкцый. У ліпені 2022 года ўрад зацвердзіў пералік замежных інвестараў, якім забаранілі прадаваць долі ў сваіх беларускіх кампаніях. У гэтым спісе – пяць мінскіх прадпрыемстваў з групы «Алютэх». Цяпер усе яны належаць сям’і Хёрман. Заснавальніка бізнэсу Жукава сярод уладальнікаў больш няма.
Са справаздач яго асноўнай кіпрскай кампаніі FJA Future Limited мы ведаем, што з 2017 па 2022 гады як бенефіцыяр бізнэсмэн атрымаў больш як 30 мільёнаў еўра дывідэндаў, у тым ліку 12 мільёнаў еўра ў 2022 годзе. Такой саліднай сумы павінна хапіць на нябеднае жыццё і адпачынак на Сардыніі.